خار مریم یک گیاه دارویی است که در طب سنتی و مدرن مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه خواصی متعدد از جمله حمایت از سلامت کبد، کاهش التهابات، مقابله با علائم دیابت و حتی کمک به سلامتی قلب و عروق دارد. این گیاه به طور معمول در قالب عصاره یا کپسول مصرف میشود و ممکن است به عنوان یک جزء از رژیم غذایی یا ترکیبات دارویی مورد استفاده قرار گیرد.
خار مریم که به انگلیسی به آن Milk thistle گفته میشود، گیاهی است که بهخاطر رگبرگهای سفیدی که روی برگهای خاردار بزرگ آن قرار دارد نامگذاری شده است. به خار مریم در زبان علمی سیلیمارین هم گفته میشود. این گیاه خواص و فواید زیادی دارد و از آن بهعنوان یک ترکیب گیاهی با خواص درمانی استفاده میشود. در این مقاله بهصورت کامل با خار مریم و موارد استفاده از آن آشنا میشویم.
خار مریم چیست؟
خار مریم یا سیلیمارین گیاهی است گلدار و به خانواده گلهای مرواریدی و ابروسیا مربوط میشود. این گیاه بومی کشورهای مدیترانهای است. برخی از مردم آن را بهعنوان خار مقدس هم میشناسند. خار مریم یک داروی گیاهی است که از گیاه خار مریم به دست میآید که به آن Silybum marianum نیز میگویند.
این گیاه خاردار دارای گلهای بنفش متمایز و رگبرگهای سفید است که در داستانهای سنتی میگویند که در اثر افتادن قطرهای از شیر مریم باکره روی برگهای آن ایجاد شده است. یکی از مواد فعال موجود در خار مریم به نام سیلیمارین از دانههای این گیاه استخراج میشود. اعتقاد بر این است که سیلیمارین دارای خواص آنتیاکسیدانی است.
خار مریم بهصورت کپسول خوراکی، قرص و عصاره مایع به فروش میرسد. مردم عمدتاً از این مکمل برای درمان بیماریهای کبدی استفاده میکنند. برخی نیز از این گیاه بهصورت دمنوش استفاده میکنند.
ارزش غذایی خار مریم :
دانههای خار مریم حاوی سیلیمارین هستند. این مخلوط حاوی ترکیبات شیمیایی و یک سری ویتامینهاست که برخی از آنها ممکن است فوایدی برای سلامت انسان داشته باشند. این مواد و ترکیبات شامل موارد زیر است:
- سیلیبین
- ایزوسیلیبین
- سیلی کریستین
- ایزوسیلی کریستین
- سیلیدیانین
- تاکسی فولین
بیشتر تحقیقات به فواید سیلیمارین و سیلیبین پرداختهاند.
مواد معدنی و کالری مقدار در هر ۱۰۰ گرم
کالری | ۲۹ کیلوکالری |
پروتئین | ۲.۹ گرم |
چربی | ۰.۹ گرم |
کربوهیدرات | ۶.۵ گرم |
فیبر | ۲.۱ گرم |
کلسیم | ۲۰ میلیگرم |
آهن | ۲.۸۱ میلیگرم |
منگنز | ۰.۳۸۳ میلیگرم |
منیزیم | ۴۲ میلیگرم |
فسفر | ۱۴۸ میلیگرم |
پتاسیم | ۱۹۶ میلیگرم |
سدیم | ۵ میلیگرم |
روی | ۰.۰۲۳ میلیگرم |
مس | ۰.۲۵۶ میلیگرم |
ویتامین C | ۴.۷ میلیگرم |
ویتامین E | ۰.۶۸ میلیگرم |
ویتامین K | ۶.۸ میکروگرم |
تیامین | ۰.۱۹ میلیگرم |
ریبوفلاوین | ۰.۱۱۵ میلیگرم |
نیاسین | ۰.۵۷۷ میلیگرم |
ویتامین B۶ | ۰.۱۵ میلیگرم |
فولات | ۶۶ میکروگرم |
ویتامین A | ۴۲ میکروگرم |
بتاکاروتن | ۵۰۰ میکروگرم |
ویتامین E | ۷.۲ میلیگرم |
آلفاکاروتن | ۱.۹۵ میلیگرم |
این ارزشها ممکن است با توجه به کشت و شرایط فراوری مختلف، تغییر کنند.
طبع خار مریم در طب سنتی (خار مریم خنک است یا گرم؟)
در طب سنتی نیز از خار مریم بهصورت گسترده استفاده میشود. این گیاه دارویی طبع گرمی دارد و در نتیجه برای افراد بلغمی مفید است و میتواند به سمزدایی بدن آنها کمک کند.
عکس خار مریم خشک شده :
اگر به عکس خار مریم خشکشده نگاهی بیندازید، خارهای قهوهای رنگ به همراه یک سری دانه خشک شده را میبینید. گل خشک شده آن هم یک گل بنفش است که آن را خشک کرده و بهصورت دمنوش از آن استفاده میکنند.
خواص خار مریم (خار مریم برای چی خوبه؟)
مردم به طور سنتی از خارمریم برای مشکلات کبد و کیسه صفرا استفاده میکردند. کارشناسان معتقدند سیلیمارین ماده فعال اصلی این گیاه است. سیلیمارین یک ترکیب آنتیاکسیدانی است که از دانههای خار مریم گرفته میشود. مشخص نیست که چه فوایدی ممکن است در بدن داشته باشد، اما گاهی اوقات بهعنوان یک درمان طبیعی برای مواردی مانند سیروز، یرقان، هپاتیت و اختلالات کیسه صفرا استفاده میشود.
برخی بر این باورند که خواص خار مریم ممکن است با کاهش سطح کلسترول فوایدی نیز برای سلامت قلب و عروق داشته باشد. همچنین به درمان دیابت نوع دو و سیروز کبدی هم کمک میکند. برخی از مطالعات همچنین نشان میدهد که خار مریم ممکن است به افرادی که کبدشان توسط سموم صنعتی مانند تولوئن و زایلن آسیب دیده است، کمک کند.
تحقیقات پزشکی نشان میدهد که خار مریم، همراه با درمان سنتی، میتواند دیابت را بهبود بخشد. مطالعات کاهش سطح قند خون و بهبود کلسترول را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نشان داده است. محققان همچنین دریافتهاند که خار مریم مقاومت به انسولین را بهبود میبخشد که بخش مهمی از دیابت نوع ۲ است و در درمان خانگی دیابت تاثیر دارد.
این ترکیب گیاهی میتواند احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش دهد. با این حال مطالعات در مورد تاثیر و فواید خار مریم برای مشکلات قلبی تنها در افراد مبتلا به دیابت انجام شده است. افراد مبتلا به دیابت اغلب کلسترول بالایی دارند. مشخص نیست که آیا خار مریم همان اثرات را در افراد بدون دیابت دارد یا خیر.
علاوه بر این موارد بهصورت سنتی از خواص خار مریم برای تقویت تولید شیر مادر، پیشگیری و درمان سرطان، محافظت از کبد در برابر نیش مار، الکل و سایر سموم محیطی استفاده میشود. خواص ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی آن به این معنی است که احتمالاً محافظتکننده عصبی است و میتواند به جلوگیری از کاهش عملکرد مغزی که با افزایش سن در ارتباط است کمک کند.
۱. خواص عرق خار مریم :
یکی از فرمهای رایج مصرف خار مریم بهصورت عرق یا عصاره آن است. عرق خار مریم بهصورت ویژه برای کبد مفید است. خواص عرق خار مریم برای درمان مشکلات کبدی، بهبود عملکرد قلب و درمان دیابت موثر است. عرق خار مریم خصوصا برای سمزدایی بدن مفید است.
۲. خار مریم برای کبد چرب (عرق خار مریم برای کبد) :
برای کبد چرب چی بخوریم؟ بهصورت کلی خار مریم برای درمان مشکلات مختلف کبد مورد استفاده قرار میگیرد. از بیماریهای کبدی ناشی از مصرف الکل گرفته تا بیماری کبد چرب غیرالکلی را میتوان با خار مریم درمان کرد. مطالعات بهبود عملکرد کبد را در افراد مبتلا به بیماریهای کبدی که مکمل خار مریم را مصرف کردهاند نشان داده است. این مکمل میتواند به کاهش التهاب کبد و آسیب کبدی کمک کند.
۳. خواص روغن خار مریم برای پوست صورت :
خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی خار مریم میتواند برای درمان آکنههای صورت مفید باشد. در یک مطالعه کوچک، افرادی که روزانه ۲۱۰ میلی گرم خار مریم را به مدت هشت هفته مصرف کردند، ۵۳ درصد کاهش ضایعات آکنه را تجربه کردند.
۴. روغن خار مریم برای لک صورت :
عصاره یا روغن خار مریم میتواند برای درمان مشکلات پوست صورت هم کاربرد داشته باشد. خواص ضدالتهابی آن میتواند برای ازبینبردن لکههای پوستی موثر باشد. همچنین مطالعات مختلف نشان میدهد که فواید خار مریم میتواند مستقیماً روند پیری پوست را کند کرده و از تجزیه کلاژن جلوگیری کند. در نتیجه میتوان با این ترکیب موثر گیاهی پوستی صاف، شفافتر و جوانتر داشت. خواص ضدالتهابی آن میتواند قرمزی، التهاب و جوشهای روی پوست صورت را درمان کند.
۵. روغن خار مریم برای مو :
میتوان از خار مریم برای افزایش و تقویت سلامت موها نیز استفاده کرد. عصاره خار مریم و بهصورت ویژه سیلیمارین موجود در آن میتواند برای جلوگیری از ریزش مو، تقویت فولیکولهای مو و درمان ریزش مو زنان مصرف شود. زمانی که روغن خار مریم با سایر مواد طبیعی و گیاهی ترکیب میشود، بهصورت موثرتری از موها محافظت میکند.
۶. خواص خار مریم برای رحم :
میتوان از دمنوش خار مریم برای تقویت باروری رحم و افزایش سلامت آن استفاده کرد. ممکن است این ترکیب گیاهی بتواند از رشد سلولهای سرطانی در رحم هم جلوگیری کند. (خواص خار مریم بهصورت کلی بهعنوان یک ترکیب ضدسرطان شناخته شده است). علاوه بر این خار مریم با افزایش متابولیسم استروژن، میزان استروژن اضافی در بدن را پاکسازی کرده که میتواند موجب کاهش علائم عدم تعادل هورمونی در بدن شود.
۷. مصرف عرق خار مریم برای لاغری :
بخش دیگر فواید خار مریم یا عرق خار مریم برای لاغری است. تحقیقات اولیه حیوانی از یک منبع مورداعتماد که در سال ۲۰۱۶ انجام شد نشان داد که سیلیمارین باعث کاهش وزن در موشها میشود. این نشان میدهد که خار مریم ممکن است برای کسانی که به دنبال کاهش وزن هستند هم مفید باشد. با این حال، محققان برای تایید این موضوع نیاز به انجام مطالعات بیشتری در مورد اثرات خار مریم بر کاهش وزن در انسان دارند.
۸. خار مریم برای معده :
ممکن است بتوان از فواید خار مریم برای رفع مشکلات مختلف معده نیز کمک گرفت. برای مثال به نظر میرسد که خار مریم در ترکیب با سایر مکملها میتواند علائم سوءهاضمه را بهبود ببخشد. علاوه بر این مصرف خار مریم میتواند میزان سوزش معده را هم کم کند.
۹. خواص دمنوش خار مریم و شاتره و کاسنی :
زمانی که از خار مریم به همراه دیگر ترکیبات گیاهی استفاده میشود، فواید خار مریم برای سلامتی بیشتر هم خواهد شد. ترکیب دمنوش خار مریم به همراه عرق کاسنی و شاتره میتواند برای تنظیم قند خون، افزایش شیر مادر و همچنین بهبود عملکرد کبد مفید باشد. از این ترکیب بهعنوان یک ترکیب ضدالتهاب و ضد آلرژی هم استفاده میکنند.
طریقه مصرف خار مریم (خار مریم را چطوری بخوریم؟)
خار مریم بهعنوان مکمل در بسیاری از فروشگاههای مواد غذایی سالم موجود است. این ترکیب گیاهی را میتوان بهصورت قرص یا کپسول یا یک ترکیب مایع تهیه کرد. هیچ دوز استانداردی از خار مریم وجود ندارد، بنابراین بهتر است دوز پیشنهادی روی بستهبندی را مطالعه کنید.
خار مریم بهصورت چای نیز موجود است. در صورت نوشیدن چای یا دمنوش خار مریم، بهتر است مصرف آن را به ۶ فنجان در روز محدود کنید. برخی از دانههای خار مریم را بهعنوان یک ماده آرام بخش و ضد پیری در کرمهای پوست استفاده میکنند. ممکن است عصاره آن هم بهصورت یک روغن از دانههای گیاه گرفته شود. روغن خار مریم برای استعمال بیرونی مصرف میشود.
محققان میگویند که خار مریم توسط اکثر مردم به خوبی تحمل میشود و آنها پیشنهاد میکنند که مصرف ۷۰۰ میلی گرم خار مریم سه بار در روز به مدت ۲۴ هفته بی خطر است.
نحوه مصرف خار مریم برای کبد چرب :
اگر از عصاره یا روغن خار مریم برای کبد استفاده میکنید، میتوانید یک قاشق غذاخوری از آن را به همراه غذا میل کنید. در صورتی که از دمنوش آن برای کبد چرب استفاده میکنید میتوانید در طول روز ۴ تا ۶ فنجان دمنوش خار مریم را مصرف کنید.
عوارض و مضرات خار مریم (مضرات خار مریم زیاد خوردن) :
با وجود خواص خار مریم برای درمان طیف وسیعی از مشکلات و بیماریها، هنوز FDA آن را تایید نکرده است. در نتیجه ممکن است مصرف خار مریم در برخی موارد ممنوع باشد یا عوارضی را به دنبال داشته باشد. خصوصا اگر خار مریم بیش از حد مجاز مصرف شود. از طرفی خار مریم بهطورکلی در صورت مصرف خوراکی ایمن در نظر گرفته میشود و در مطالعاتی که دوزهای بالا برای دورههای طولانی استفاده شد، تنها حدود ۱ درصد از افراد عوارض جانبی را تجربه کردند.
رایجترین عوارض جانبی مصرف خار مریم شامل اختلالات روده مانند اسهال، حالت تهوع یا نفخ است. خار مریم ممکن است با برخی داروها و درمانها از جمله داروهای ضدسرطان و پرتودرمانی تداخل داشته باشد. در افرادی که آلرژی دارند هم شاید مصرف خار مریم مشکلاتی را به دنبال داشته باشد. گاهی اوقات خار مریم در افراد دیابتی موجب افت شدید قند خون میشود.
در برخی از موارد ممکن است خار مریم موجب بروز واکنشهای آلرژیک شدید در برخی از افراد شود. خصوصا کسانی که سابقه حساسیت به دیگر گیاهان دارویی مشابه را دارند. اگزما، بثورات پوستی و تهوع از جمله عوارض آلرژی نسبت به خار مریم است.
خار مریم در بارداری :
تا کنون هیچ مطالعاتی در مورد ایمنی مصرف خار مریم در زنان باردار انجام نشده است. در نتیجه معمولاً به افراد باردار توصیه میشود از مصرف این مکمل خودداری کنند و به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک خود از خار مریم استفاده نکنند.
خار مریم را کی بخوریم؟
زمان مصرف خار مریم بسته به شکل مصرفی گیاه و شرایط هر فرد میتواند متفاوت باشد. برخی این ترکیب را بهصورت ناشتا مصرف میکنند. اما کسانی که مشکلات گوارشی دارند میتوانند این گیاه را قبل از وعدههای غذایی مصرف کنند. افرادی که مشکلات گوارشی دارند و نمیتوانند خار مریم را قبل از غذا مصرف کنند هم میتوانند بعد از صرف وعدههای غذایی، عرق، جوشانده یا دمنوش خار مریم را مصرف کنند.
زمان مصرف عرق خار مریم :
اگر از عرق خار مریم استفاده میکنید بهتر است آن را نیم ساعت قبل از هر وعده غذایی مصرف کنید. کسانی که مشکل گوارشی دارند هم میتوانند عرق خار مریم را نیم ساعت بعد از هر وعده غذایی مصرف کنند.
اشکال مختلف خار مریم :
بهصورت کلی این ترکیب گیاهی بهصورت یک مکمل گیاهی در دسترس است. اشکال مختلف خار مریم شامل موارد زیر میشود:
- قرص گیاهی خار مریم
- کپسول گیاهی خار مریم
- عصاره خار مریم
- روغن خار مریم
- عرق خار مریم
- پودر
- دمنوش یا چای خار مریم
نتیجه گیری :
خار مریم یک مکمل بیخطر است که بهعنوان یک درمان مکمل برای بیماریهای مختلف از جمله بیماری کبد، سرطان و دیابت مورد استفاده قرار میگیرد. بااینحال هنوز مطالعات کمی در خصوص خارمریم انجام شده و برای تایید بیضرر بودن این ماده گیاهی به مطالعات بیشتری نیاز است. اگرچه هنوز مطالعات اثرات منفی و خطرناکی را برای این ترکیب گیاهی نشان نداده است، اما همیشه بهتر است قبل از شروع هر نوع مکمل گیاهی یا داروی گیاهی با یک پزشک مشورت کرد. خصوصا اگر باردار هستید یا نوعی بیماری مزمن دارید، بهتر است بدون مشورت با پزشک از خار مریم استفاده نکنید.
پرسشهای متداول :
مصرف خار مریم در شیردهی مجاز است؟
برخی اطلاعات مبنی بر این است که خار مریم میتواند موجب افزایش شیر مادر شود، بنابراین مصرف آن در شیردهی ممنوعیت ندارد.
آیا خار مریم ملین است؟
خیر خار مریم اثر ملین ندارد.
آیا خار مریم گرم است؟
بله طبع خار مریم در طب سنتی گرم است.
خار مریم در طب اسلامی هم توصیه شده؟
در طب سنتی و اسلامی از خواص خار مریم برای درمان مشکلات و بیماریهای مختلف استفاده میشود.
آیا خار مریم لاغر کننده است؟
برخی منابع و دادهها نشاندهنده تاثیر خار مریم روی لاغری و کاهش وزن است، اما برای تایید این مسئله به اطلاعات بیشتری نیاز است.
آیا خار مریم همان خواجه باشی است؟
خیر گیاه خواجهباشی هم از نظر شکل ظاهری و هم از نظر موارد استفاده و خواصی که دارد با گیاه خار مریم متفاوت است.
خرید خار مریم :
شما عزیزان میتوانید برای خرید خار مریم به صورت عمده اینجا کلیک کنید و با ما در ارتباط باشید.
دیدگاه خود را بنویسید